O biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym
Artykuł 221.

W ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2016 r. poz. 1047 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 61, 245 i 791) wprowadza się następujące zmiany:

1. art. 1 otrzymuje brzmienie:
   
   „Art. 1. Ustawa określa zasady rachunkowości oraz zasady wykonywania działalności w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.”;
    
2. w art. 53:
   
   
   1. ust. 1 otrzymuje brzmienie:
      
      „1. Roczne sprawozdanie finansowe jednostki, z zastrzeżeniem ust. 2b, podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego.”,
       
   2. po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
      
      „1a. Przed zatwierdzeniem roczne sprawozdanie finansowe jednostek, o których mowa w art. 64, podlega badaniu zgodnie z wymogami przeprowadzania badań określonymi w:
      
      
      1. art. 66–68 oraz
          
      2. ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. poz. 1089), zwanej dalej „ustawą o biegłych rewidentach”, oraz
          
      3. rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającym decyzję Komisji 2005/909/WE (Dz. Urz. UE L 158 z 27.05.2014, str. 77 oraz Dz. Urz. UE L 170 z 11.06.2014, str. 66) – w przypadku jednostek zainteresowania publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o biegłych rewidentach.”,
          
   3. ust. 2a otrzymuje brzmienie:
      
      „2a. Przepisy ust. 1 i 1a nie dotyczą jednostek, w stosunku do których ogłoszona została upadłość.”;
       
3. w art. 64 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
   
   „1) banków krajowych, oddziałów instytucji kredytowych, oddziałów banków zagranicznych, zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, głównych oddziałów i oddziałów zakładów ubezpieczeń, głównych oddziałów i oddziałów zakładów reasekuracji oraz oddziałów zagranicznych firm inwestycyjnych;”;
    
4. uchyla się art. 65;
    
5. w art. 66:
   
   
   1. ust. 4 i 5 otrzymują brzmienie:
      
      „4. Wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Kierownik jednostki nie może dokonać takiego wyboru.
      
      5. Kierownik jednostki zawiera z firmą audytorską umowę o badanie sprawozdania finansowego w terminie umożliwiającym firmie audytorskiej udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. W przypadku badania ustawowego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach, pierwsza umowa o badanie sprawozdania finansowego jest zawierana z firmą audytorską na okres nie krótszy niż dwa lata z możliwością przedłu- żenia na kolejne co najmniej dwuletnie okresy. Koszty przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego ponosi badana jednostka.”,
       
   2. po ust. 5 dodaje się ust. 5a w brzmieniu:
      
      „5a. Za nieważne z mocy prawa uznaje się wszelkie klauzule umowne w umowach zawartych przez badaną jednostkę, które ograniczałyby możliwość wyboru firmy audytorskiej przez organ dokonujący wyboru firmy audytorskiej, na potrzeby przeprowadzenia badania ustawowego sprawozdań finansowych tej jednostki, do określonych kategorii lub wykazów firm audytorskich.”,
       
   3. ust. 6 i 7 otrzymują brzmienie:
      
      „6. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadzone z naruszeniem przepisów:
      
      
      1. art. 69 ust. 6, 7 i 9, art. 70, art. 72 ust. 2, art. 134 ust. 1, art. 135 ust. 2 i art. 136 ustawy o biegłych rewidentach,
          
      2. art. 4 i art. 5 oraz art. 17 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającego decyzję Komisji 2005/909/WE, w przypadku badania ustawowego jednostki zainteresowania publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o biegłych rewidentach
         
         – jest nieważne z mocy prawa.
         
         7. Rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego jest możliwe jedynie w sytuacji zaistnienia uzasadnionej podstawy. Za uzasadnioną podstawę uznaje się w szczególności:
         
         
         1. wystąpienie zdarzeń uniemożliwiających spełnienie wymagań określonych przepisami prawa dotyczącymi przeprowadzenia badania, zasadami etyki zawodowej, niezależności lub krajowymi standardami wykonywania zawodu;
             
         2. niedotrzymanie warunków umowy innych niż skutkujące możliwością wyrażenia opinii z zastrzeżeniami, opinii negatywnej lub odmowy wyrażenia opinii;
             
         3. przekształcenia, zmiany właścicielskie, zmiany organizacyjne uzasadniające zmianę firmy audytorskiej lub nieprzeprowadzenie badania.”,
             
   4. dodaje się ust. 8–10 w brzmieniu:
      
      „8. Różnice poglądów w zakresie stosowania zasad rachunkowości lub standardów badania nie stanowią uzasadnionej podstawy rozwiązania umowy o badanie sprawozdania finansowego.
      
      
      1. O rozwiązaniu umowy o badanie sprawozdania finansowego kierownik jednostki oraz firma audytorska informują niezwłocznie, wraz z podaniem stosownego wyjaśnienia przyczyn rozwiązania umowy, Krajową Radę Biegłych Rewidentów, a w przypadku jednostki zainteresowania publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o biegłych rewidentach – także Komisję Nadzoru Finansowego.
          
      2. W przypadku badania ustawowego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach, jednostki zainteresowania publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 9 tej ustawy, jeżeli zaistnieją ku temu uzasadnione podstawy, prawo wniesienia do sądu powództwa o rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego przysługuje:
          
      1. akcjonariuszom, którzy posiadają co najmniej 5% praw głosów lub co najmniej 5% kapitału zakładowego w badanej jednostce;
          
      2. organom badanej jednostki, które nie dokonywały wyboru firmy audytorskiej;
          
      3. Komisji Nadzoru Finansowego.”;
          
6. w art. 67:
   
   
   1. ust. 1 otrzymuje brzmienie:
      
      „1. Kierownik badanej jednostki zapewnia biegłemu rewidentowi, przeprowadzającemu badanie sprawozdania finansowego, dostęp do ksiąg rachunkowych oraz dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów oraz wszelkich innych dokumentów, jak również udziela wyczerpujących informacji, wyjaśnień i oświadczeń – niezbędnych do sporządzenia sprawozdania z badania.”,
       
   2. po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
      
      „3a. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do badania skonsolidowanych sprawozdań finansowych.”,
       
   3. uchyla się ust. 4;
       
7. uchyla się art. 67a;
    
8. w art. 68 wyrazy „opinii wraz z raportem biegłego rewidenta” zastępuje się wyrazami „sprawozdania z badania”;
    
9. w art. 69:
   
   
   1. użyte w ust. 1, 1c i 1d w różnym przypadku wyrazy „opinia biegłego rewidenta” zastępuje się użytymi w odpowiednim przypadku wyrazami „sprawozdanie z badania”,
       
   2. w ust. 1f wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
      
      „Kierownik oddziału instytucji kredytowej lub finansowej mającej siedzibę w państwie spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego, oprócz dokumentów wymienionych w ust. 1c, składa również we właściwym rejestrze sądowym podlegające obowiązkowi badania roczne sprawozdanie finansowe oddziału wraz ze sprawozdaniem z badania, jeżeli:”,
       
   3. w ust. 4 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
      
      „1) skonsolidowane sprawozdanie finansowe jednostki dominującej wyższego szczebla wraz ze sprawozdaniem z badania,”;
       
10. w art. 70 w ust. 1 wyrazy „z opinią biegłego rewidenta” zastępuje się wyrazami „ze sprawozdaniem z badania”;
     
11. w art. 79 w pkt 7 dodaje się przecinek i pkt 8–10 w brzmieniu:
    
         „8) rozwiązuje umowę o badanie sprawozdania finansowego, bez uzasadnionej podstawy lub nie informuje Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, a w odpowiednich przypadkach – Komisji Nadzoru Finansowego, o rozwiązaniu tej umowy,
    
         9) zawiera z firmą audytorską umowę o badanie ustawowe w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach, na okres krótszy niż dwa lata,
    
         10) stosuje klauzule umowne, o których mowa w art. 66 ust. 5a”;
     
12. w załączniku nr 1 do ustawy w części „Dodatkowe informacje i objaśnienia” w pkt 5 w ppkt 6:
    
    
    1. wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
       
       „wynagrodzeniu firmy audytorskiej, wypłaconym lub należnym za rok obrotowy odrębnie za:”,
        
    2. lit. a i b otrzymują brzmienie:
        

„a) badanie ustawowe w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach,

b) inne usługi atestacyjne,”.